|
Ryzyko w firmie |
Zarządzanie ryzykiem jest prawie powszechne w międzynarodowych firmach finansowych (85%). W ostatnich latach zarządzanie ryzykiem staje się popularne w mniejszych przedsiębiorstwach. Powstał nawet nowy kierunek zarządzania: Enterprise Risk Management, który można zdefiniować jako system zarządzania ryzykami przedsiębiorstwa.
|
Przykłady organizacji: |
http://www.ferma-asso.org/
Federation Of European Risk Management Associations (FERMA)
http://www.rims.org/ifrima/
International Federation of Risk and Insurance Management Associations (IFRIMA)
http://www.airmic.com/
Association of Insurance and Risk Managers (AIRMIC)
|
Ryzyko w eksporcie |
Wchodząc na nowy rynek zagraniczny stale mamy do czynienia z nowymi sytuacjami. To właśnie ta niepewność i związana z nią obawa straty finansowej są głównym czynnikiem hamującym ekspansję eksportową polskich MŚP.
Ryzyko możemy podzielić na:
- wewnętrzne, związane z funkcjonowaniem firmy oraz
- zewnętrzne, powiązane z jej otoczeniem.
Ryzyko wewnętrzne eliminujemy poprzez dobre zarządzanie, natomiast zewnętrzne, gromadząc informacje o zagranicznych rynkach zbytu.
|
Podział ryzyk |
- Ryzyko towarowe.
- Ryzyko związane ze zmianą jakości towaru i jego opakowaniem - gwarantem jakości dla importera może być wprowadzony u producenta system jakości zapewniony normami ISO lub procedurami TQM. W handlu zagranicznym, z wyjątkiem przypadków uznanych za siłę wyższą, ryzyko związane z jakością towaru lub opakowaniem jest traktowane jako ryzyko zawinione. W przypadku jego urzeczywistnienia się konsekwencje ponosi wytwórca towaru. Minimalizację tego ryzyka umożliwiają umiejętnie dobrane klauzule w kontrakcie: kontrola jakości, gwarancja, kary umowne.
- Ryzyko transportowe - kontrakt powinien precyzować moment przeniesienia ryzyka pomiędzy kontrahentami.
- Ryzyko handlowe.
- Ryzyko rynkowe - zazwyczaj związane z ryzykiem walutowym.
- Ryzyko bilansowe - związane z księgowością konsolidowaną firm międzynarodowych.
- Ryzyko transakcyjne - ryzyko wynikające z odmiennych kursów walut w momencie powstania należności i ostatecznego rozliczenia transakcji. ... więcej >>>
- Ryzyko stopy procentowej - związane z wpływem stóp procentowych na dochody firmy.
- Ryzyko cenowe - powstaje przy niekorzystnych zmianach cen w czasie pomiędzy zawarciem kontraktu i jego wykonaniem. Ryzyko cenowe może również powstać przy złej kalkulacji ceny. ... więcej >>>
- Ryzyko zbytu - polega na problemach ze sprzedażą towarów spowodowanych sytuacja rynkową lub zastosowaniem instrumentów protekcjonistycznych.
- Ryzyko kontraktowe - spowodowane złym doborem partnerów. Ryzyko to eliminujemy przez uzyskanie informacji o kontrahencie zagranicznym. ... więcej wywiadownie >>>
- Ryzyko związane z finansowaniem kupującego - tą opcję warto rozważyć w przypadku trwałych relacji handlowych z partnerem, ... więcej kredyty >>>
- Ryzyko wyboru kanałów dystrybucji.
- Ryzyko polityczne.
|
Zarządzanie ryzykiem |
W zarządzaniu ryzykiem możemy wyróżnić następujące etapy:
- Identyfikacja ryzyka. Polega na identyfikacji obszarów, w których firma narażona jest na szkodę i wyszczególnieniu potencjalnych zagrożeń.
- Analiza ryzyka, która sprowadza się do oszacowania maksymalnej możliwej straty oraz określenia prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzenia. Współczesne techniki matematyczne umożliwiają pomiar ryzyka - to znaczy określenie jego prawdopodobieństwa i skutków w ujęciu pieniężnym.
- Ocena ryzyka, polegająca na określeniu postawy naszej firmy względem określonego ryzyka.
- Decyzja odnośnie zabezpieczeń i związanych z nimi kosztami.
- Kontrola podjętych działań.
|
Działanie w warunkach ryzyka |
Każda firma powinna określić swoją postawę wobec działań mogących przynieść straty. Oto przykłady:
- Ponoszenie pełnego ryzyka
- Własne pokrycie ryzyka (samoubezpieczenie) - wysokie ceny, minimalizacja kosztów, rezerwa z własnego kapitału
- Dywersyfikacja: na różne produkty, branże, rynki, klientów
- Kompensacja ryzyka (hedging)
- Przeniesienie ryzyka (transfer) - na partnera przez kontrakt, na ubezpieczyciela, na bank lub instytucję finansową, na inne podmioty
- Unikanie ryzyka - zaniechanie działania
Minimalizowanie ryzyka kursowego można osiągnąć poprzez umieszczenie w kontrakcie klauzuli waloryzacyjnej. Rodzaje klauzul:
- pełna - w przypadku zmiany kursu, w dniu płatności, w stosunku do innej mocnej waluty, następuje proporcjonalna zmiana ceny.
- koszyk walut - porównanie waluty kontraktu do koszyka walut.
- automatyczna franszyza - działa gdy zmiana kursu przekroczy np. +/- 3%.
- rewizja cen - przy odpowiednim spadku kursu waluty, w stosunku do "walut mocnych" o np. 5%, eksporter zastrzega sobie prawo ponownych negocjacji ceny.
Dobrym sposobem redukcji ryzyka kursowego są transakcje hedgingowe. Rozróżniamy hedging stały: "hedge and forget" oraz dynamiczny, z ciągłym monitorowaniem i korygowaniem transakcji zabezpieczających. Stosowane są również opcje walutowe, do wyboru stron kontraktu. Eksporter powinien poinformować importera z wyprzedzeniem, w jakiej walucie chce zapłatę. Inną formą zabezpieczeń przed ryzykiem kursowym są instrumenty pochodne:
- Futures - kontrakty futures są przykładem transakcji spekulacyjnych. Są standardowymi kontraktami, którymi obrót odbywa się na giełdzie.
- Forwards - najpopularniejsza metoda zabezpieczania.
- Opcje walutowe - należą do drogich instrumentów, stosowanych w charakterze spekulacyjnym.
Istotny wpływ na minimalizację ryzyka ma właściwe dobranie formy płatności.
Transfer ryzyka można również przeprowadzić przez ubezpieczenie.
|
Finansowanie ryzyka |
Niezależnie od przyjętej postawy względem ryzyka, eksporter powinien określić strategię jego finansowania. W praktyce handlowej można wyróżnić dwie możliwości: samoubezpieczenia lub skorzystania z systemu ubezpieczeń gospodarczych.