Artykuły informacyjne z kraju i ze świata

Powrót

: Eksport

Prawo

Akty prawne w handlu międzynarodowym

	Spis Treści   Najważniejsze konwencje międzynarodowe Zwyczaje handlowe Kodyfikacje prywatne Prawo Wspólnot Europejskich

Najważniejsze konwencje międzynarodowe

• Konwencja Genewska z 1930 i 1931 r., dotycząca unifikacji obrotu czekowego i wekslowego;
• Konwencja Haska (1964 r.) wraz z załączonymi do niej tzw. Jednolitymi Ustawami Haskimi. Konwencje były opracowane przez Międzynarodowy Instytut Unifikacji Prawa Prywatnego - UNIDROIT;
• Konwencja o przedawnieniu w międzynarodowej sprzedaży towarów w Wiedniu w 1980 r. Polska ratyfikowała protokół i wszedł on w życie z dniem 1 grudnia 1995 r.
• Konwencje Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów, zwanej dalej Konwencją Wiedeńską, Wiedeń w 1980 r. Polska ratyfikowała konwencję i jest nią związana od 1 czerwca 1996 r. Na świecie powszechnie używa się angielskiego skrótu tytułu konwencji - CISG.

Zwyczaje handlowe

Zwyczaj handlowy to tradycyjna forma postępowania przy zawieraniu kontraktów albo przyjęty jednolity sposób interpretacji terminologii stosowanej w handlu. Nie może być sprzeczny z normami prawnymi bezwzględnie obowiązującymi, uzupełnia jedynie postanowienia umowne. Zwyczaj handlowy musi być odpowiednio jasny i znany w handlu międzynarodowym lub w określonej branży.

Uzans handlowy to zwyczaj handlowy potwierdzony oficjalnie przez miarodajną instytucję ogłoszony przez nią jako obowiązujący lub jako zalecany.

Prawny walor zwyczaju - tzn. jego rola, miejsce i zakres zastosowania - jest określany przez prawo krajowe, właściwe dla danej umowy. Oznacza to, iż strony mają swobodę, co do uzgodnienia i zastosowania danego zwyczaju - oczywiście w granicach obowiązującego prawa.

W prawie polskim zawarte są zasady nakazujące stosowane utrwalonych zwyczajów np: Art. 56 k.c. "Czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia społecznego i ustalonych zwyczajów."

Najważniejszą instytucją międzynarodową o charakterze pozarządowym, unifikującą zwyczaje handlowe jest Międzynarodowa Izba Handlowa (ICC - International Chamber of Commerce) z siedzibą w Paryżu.

Dokumenty opracowane przez ICC:

• INCOTERMS;
• Jednolite zasady dla gwarancji bankowych (1978) (Publikacja ICC nr 478);
• Jednolite zwyczaje i praktyka dotyczące akredytyw dokumentowych (Publikacja ICC nr 500);
• Jednolite reguły dotyczące międzybankowych rembursów w ramach akredytyw dokumentowych (Publikacja ICC nr 525);
• Jednolite zasady dla inkasa - stosowane przez banki od 1.01.1996 r. (publikacja ICC nr 522);
• Międzynarodowe praktyki dotyczące standby (1998) (Publikacja ICC nr 590);
• Klauzule siły wyższej i klauzule "rebus sic stantibus"(2003) (Publikacja ICC nr 650).

Kodyfikacje prywatne

Jeśli żadna ze stron nie zgadza się na zastosowanie prawa państwa drugiej strony, to mogą poddać ją procedurze arbitrażowej na podstawie ponadgranicznie akceptowanych zasad prawa, ujętych w prywatnych kodyfikacjach prawa umów w międzynarodowym obrocie handlowym.

Najbardziej znane kodyfikacje prywatne (prawa modelowe):

• Zasady Międzynarodowych Umów Handlowych UNIDROIT;
  Zasady Międzynarodowych Umów Handlowych UNIDROIT nie mają charakteru dokumentu międzynarodowego (np. konwencji). Regulują one całokształt stosunków handlowych (w przeciwieństwie do zakresu CISG) np. regulują także umowy o świadczenie usług.



• Zasady Europejskiego Prawa Umów PECL.
  Zasady Europejskiego Prawa Umów zostały opracowane przez Komisję Europejskiego Prawa Umów. PECL ma wejść do porządku unijnego w 2010 r., natomiast od 1 stycznia 2005 r. jest traktowane jako prawo zwyczajowe, na które można powoływać się w umowach między kontrahentami z różnych krajów Unii.

Prawo Wspólnot Europejskich

Z chwilą wejścia Polski do Unii Europejskiej mamy do czynienia z podwójnym systemem prawnym:

• ustawodawstwem polskim,
• prawem wspólnotowym.

Zasady stosowania Prawa Wspólnotowego:

• zasada bezpośredniego stosowania;
• zasada bezpośredniej skuteczności;
• zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego.

Powrót