Rynki zagraniczne.

Powrót

: Unia Europejska

03-09-06

Rola regionów i samorządów w Unii Europejskiej

Polityka rozwoju Unii Europejskiej, w znacznym stopniu, prowadzona jest poprzez władze szczebla regionalnego. Do podstawowych instrumentów pomocy, w ramach polityki regionalnej Unii Europejskiej, należą:

• Fundusze strukturalne, w których możemy wyróżnić dwie grupy instrumentów:
  • Programy krajowe - ( 94% środków funduszy strukturalnych ) - przygotowywane przez kraje członkowskie UE, uzgadniane z Komisją Europejska i realizowane samodzielnie przez administrację kraju członkowskiego.
  • Inicjatywy wspólnotowe ( 6% środków ) - przygotowywane wspólnie przez kraje członkowskie i Komisję Europejską, dotyczące najważniejszych problemów dla całej Unii Europejskiej.
  • Fundusz Spójności, który jest instrumentem czasowym skierowanym na realizację największych inwestycji w najuboższych krajach Unii. W Funduszu Spójności do pomocy nie kwalifikują się poszczególne regiony, lecz całe kraje. Kraje składają projekty o budżecie powyżej 10 mln euro.
• Środki budżetowe poszczególnych krajów, stanowiące 25% ( 15% w Funduszu Spójności ) całej pomocy.
• Europejski Fundusz Społeczny, który wspiera głównie bezrobotnych, jak również pracowników zagrożonych bezrobociem. W Polsce przygotowano miedzy innymi "Narodową Strategię Wzrostu Zatrudnienia i Rozwoju Zasobów Ludzkich", określającą zadania i cele polityki zatrudnienia zgodnie z priorytetami Europejskiej Strategii Zatrudnienia. Wypracowano szczegółowy opis potencjalnych działań finansowanych z EFS, z podziałem na działania centralne i regionalne.

W Unii Europejskiej istnieją znaczne różnice w rozwoju gospodarczym poszczególnych regionów. Najbogatsze rejony koncentrują się w centralnej części Unii, a najbiedniejsze są na jej obrzeżach. Z krajów kandydujących do średnio zamożnych możemy zaliczyć: Cypr, Maltę, Słowenię i Czechy, w których dochód narodowy na głowę wynosi około 80% średniej 27 państw Unii. Dochód w pozostałych 8 państwach kandydujących, z Polską włącznie, wynosi około 40% przeciętnego dochodu w Unii złożonej z 27 państw.

Wyrównywanie poziomów gospodarczych w poszczególnych krajach Unii nosi nazwę polityki na rzecz spójności lub polityki strukturalnej i należy do priorytetowych zadań Unii. Rocznie z unijnego budżetu, który wynosi ok. 100 mld euro, ponad 30 mld euro przeznacza się na działania strukturalne, czyli osiąganie spójności gospodarczej i społecznej.

Regiony Unii Europejskiej, w których średni poziom PKB znajduje się poniżej 75% średniego poziomu PKB na mieszkańca Unii, uznawane są za opóźnione w rozwoju. W Polsce średnio ten wskaźnik wynosi 40% średniej we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Oznacza to, że po wejściu do UE wszystkie polskie regiony będą zaliczane do tej grupy. Polska stanie się poważnym biorcą unijnego budżetu - w latach 2004 - 2006 około 13 mld euro.

Region, który zostanie zakwalifikowany do pomocy strukturalnej, jest zobowiązany do przygotowania specjalnych projektów, zawierających informację na temat stanu gospodarki w danym rejonie, potrzeb regionu oraz celów jakie planuje się osiągnąć z pomocą środków unijnych. W projekcie jest sprecyzowane co będzie finansowane z unijnych funduszy. Projekty są akceptowane, monitorowane i rozliczane przez instytucje regionalne lub krajowe, które z kolei rozliczają się z Komisją Europejską.

Powrót