Polsko-irackie stosunki gospodarcze 2003

Polsko-irackie stosunki gospodarcze

Do roku 1990 Irak był jednym z najważniejszych polskich partnerów gospodarczych wśród krajów rozwijających się. Wielkość wzajemnej wymiany handlowej sięgała 200 - 250 mln USD rocznie.

Wielkość wymiany handlowej z Irakiem w latach 1981-1990 prezentuje poniższa tabela:

w mln USD

1981 1985 1986 1987 1988 1989 1990 Eksport 160,3 164,1 145,1 68,2 32,1 62,4 56,6 Import 0,2 29,4 25,2 16,8 94,4 146,8 68,2

W latach 1981-1987 Polska dysponowała znaczącą nadwyżką eksportową. Od 1988 roku obroty charakteryzowały się narastającym deficytem wymiany. Było to m.in. efektem porozumienia podpisanego w 1988 roku między Polską i Irakiem, dotyczącego pokrywania zobowiązań za usługi budowlane realizowane przez polskie firmy dostawami ropy naftowej.

O wielkości i strukturze wzajemnej wymiany handlowej decydowały dostawy uzbrojenia, które stanowiły ponad 70% naszego eksportu, import ropy naftowej, a także zaangażowanie polskich firm na rynku irackim. W 1990 r. w Iraku pracowało ponad 2,5 tysiąca Polaków.

Polacy na kontraktach.

Do czasu wybuchu wojny w Zatoce Perskiej w 1991 r. działalność w Iraku prowadziły polskie firmy realizującą duże projekty w sektorze naftowym, budownictwie publicznym, budownictwie drogowym, przemyśle cementowym, spożywczym, energetycznym, jak również w zakresie infrastruktury miejskiej. Były to m.in.: Polimex-Cekop, Budimex, Dromex, Elektromontaż, Elektrim, Energopol, Naftobudowa, Instalexport i Geokart.

Do 1990 r. polskie firmy wykonały w Iraku 25 dużych projektów inwestycyjnych. Do najważniejszych należy zaliczyć m.in. stalownię koło Basry, stalownię w Szamszemal w Kurdystanie (roboty budowlane), instalację kwasu fluorowodorowego w zakładach chemicznych w Al-Kaim, kopalnię siarki w Miszrak, cukrownię w Mosulu, cementownię w Falludży, wapiennik w Karbali, ok. 150 km drogi szybkiego ruchu Ramadi-Bagdad, ok. 200 km drogi szybkiego ruchu Bagdad-Al-Nasirija (Dromex), most w Bajdżi i most na obwodnicy Bagdadu (Budimex), radioteleskop na Mount Cork w Kurdystanie, osiedle mieszkaniowe dla jednostki wojskowej w Mosulu, 5 ferm drobiarskich w Suwajra, wytwórnie betonów komórkowych w Karbali i Diwaniji, sieć wodno-melioracyjną w Abu Ghrejb, Radwaniji, Falludży i Chalis, zaporę wodną na Szatt el-Arab koło Basry (Budimex), wykonanie mapy przestrzennej Bagdadu (Geokart), czy 2-letni kontrakt na obsługę przez 100 inżynierów sieci wodociągowej i przepompowni wody w Bagdadzie.

Wojna przerywa współpracę.

W związku z inwazją Iraku na Kuwejt i wprowadzeniem przez Radę Bezpieczeństwa ONZ embarga ekonomicznego wobec Iraku, Rada Ministrów RP wydała 13 sierpnia 1990 r. rozporządzenie wprowadzające czasowy zakaz obrotu towarowego z tym krajem.

Wydarzenia te oznaczały w praktyce zawieszenie polsko-irackich stosunków gospodarczych. Zerwano lub zawieszono realizacje kontraktów towarowych i usługowych, Irak wstrzymał płatności za kontrakty już zrealizowane, zawieszone zostały rozmowy i negocjacje w sprawie nowych kontraktów.

Obrót towarowy z Irakiem od 1990 r. regulują następujące rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ:

1. Rezolucja nr 986 z 1995 r. wprowadzająca w życie program "ropa za żywność". Zezwolono na limitowaną sprzedaż irackiej ropy naftowej, przy czym należności z tego tytułu były przekazywane na rachunek zarządzany przez Komitet Sankcji ONZ. Uzyskane w ten sposób środki przeznaczane są w 72% na dostawy humanitarne dla Iraku, w 25% na fundusz odszkodowawczy, a w 3% - na pokrycie kosztów obsługi administracyjnej i operacji ONZ w Iraku.
2. Rezolucja nr 1409 z maja 2002 r. uprościła zasady tego programu, umożliwiając w praktyce eksport do Iraku wszelkich dóbr, z wyjątkiem sprzętu i wyposażenia wojskowego oraz towarów umieszczonych na uzgodnionej przez RB liście restrykcyjnej, obejmującej głównie artykuły "podwójnego przeznaczenia".
3. Rezolucja nr 1447 z grudnia 2002 r. wprowadziła XIII transzę programu "ropa za żywność", który miała obowiązywać do 3 czerwca 2003 r. Ze względu na rozpoczęcie działań wojennych, program został zawieszony.
4. W dniu 28 marca br. Rada Bezpieczeństwa ONZ jednomyślnie przyjęła wznowienie XIII transzy tego programu pod tymczasowym nadzorem Sekretarza Generalnego.

Polska poparła wszystkie rezolucje RB ONZ w sprawie konfliktu w Zatoce, stojąc na stanowisku, iż jedynie ich pełna realizacja może stanowić podstawę normalizacji sytuacji wokół Iraku. Praktycznym wyrazem naszego stanowiska było m.in. rygorystyczne przestrzeganie sankcji w stosunkach gospodarczych z Irakiem. Z drugiej strony Irak przyjmował krytyczne wobec niego oficjalne stanowisko Polski na arenie międzynarodowej, jako wyraz prowadzenia nieprzyjaznej polityki. Ponieważ współpraca gospodarcza Iraku z zagranicą kształtowana była w oparciu o kryteria polityczne, Polska znajdowała się poza grupą państw "uprzywilejowanych", a polskie przedsiębiorstwa nie miały większych szans w postępowaniu ofertowym.

Od momentu wprowadzenia embarga Rady Bezpieczeństwa ONZ na handel z Irakiem, wielkość polskiej wymiany handlowej z tym krajem systematycznie malała. Bezpośrednie obroty handlowe w ostatnich latach były minimalne, osiągając wartości 0,2 - 1 mln USD.

Irackie długi.

Irak jest największym polskim dłużnikiem. Aktualnie jego zadłużenie względem skarbu państwa wynosi 564.212,9 tys. USD (kapitał oraz odsetki). Powstało ono z tytułu kredytów rządowych udzielonych Irakowi przez Polskę w latach 1984 - 1988 na zakup sprzętu specjalnego.

Na podstawie porozumienia z maja 1990 r., zadłużenie miało zostać spłacone w latach 1990-1995 dostawami ropy naftowej, w wysokości 1 mln ton rocznie. Realizacja dostaw została jednak przerwana w wyniku agresji Iraku na Kuwejt. Strona iracka nigdy nie negowała swoich zobowiązań finansowych wobec Polski. Konsekwentnie odmawiała jednak rozmów w sprawie sposobów i terminów spłaty, argumentując, iż obowiązujący reżim sankcji wyklucza regulowanie przez Irak zaległych zobowiązań finansowych.

W 1992 r. władze irackie wydały dekret o rekwizycji sprzętu firm zagranicznych, który dotknął także polskie przedsiębiorstwa (Dromex, Polimex-Cekop, Budimex, Instalexport, Naftobudowa, PLL LOT, Pekaes, Geokart).

Rezolucja nr 692 (maj 1991) RB ONZ ustanowiła zasady utworzenia Funduszu Kompensacyjnego Narodów Zjednoczonych oraz Komisji Kompensacyjnej Narodów Zjednoczonych (UNCC), jako organów Rady Bezpieczeństwa do spraw wyrównania strat poniesionych przez państwa, podmioty gospodarcze i osoby fizyczne w wyniku inwazji i okupacji Kuwejtu przez Irak.

Polska wystąpiła do Komisji Kompensacyjnej ONZ z wnioskami o odszkodowania na łączną sumę 187 mln USD (w tym ok. 163 mln USD dla przedsiębiorstw, 22,4 mln USD na rzecz osób fizycznych i 2 mln USD na rzecz Skarbu Państwa).

Proces wypłat odszkodowań zaczął się w marcu 1997 r. Do chwili obecnej b. Ministerstwo Gospodarki wypłaciło odszkodowania w kwocie 17.133.414,18 USD prawie wszystkim osobom z ogólnej liczby 3030 osób, które złożyły wnioski o odszkodowanie do UNCC.

Biuro ds. Funduszu Kompensacyjnego przekazało do Genewy wnioski roszczeniowe 15 polskich przedsiębiorstw na sumę 163 mln USD. Do tej pory Ministerstwo wypłaciło przyznane przez UNCC kwoty odszkodowań dziesięciu polskim firmom na łączna kwotę ok. 4,3 mln USD. Obecnie Ministerstwo jest zaangażowane w proces uzupełniania danych dotyczących pozostałych roszczeń (dwie firmy złożyły odwołanie). Sytuacja w Iraku nie będzie miała wpływu na wypłatę odszkodowań dla polskich firm. Niezbędne środki finansowe zostały już zgromadzone przez Komisję Kompensacyjną ONZ.

W ramach roszczeń zgłoszonych przez skarb państwa (MSZ, MWGZ), Komisja Kompensacyjna przekazała rządowi polskiemu odszkodowania w wys. 897.313,00 USD.

Łącznie, tytułem odszkodowań, b. Ministerstwo Gospodarki wypłaciło kwotę 22.374.776,18 USD. Zgodnie z przewidywaniami Rady Zarządzającej UNCC proces rozpatrywania wszystkich roszczeń przez Komisję Kompensacyjną ma zakończyć się w grudniu 2003 r.

Odbudowa Iraku.

W poniedziałek, 7 kwietnia odbyła się w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej narada zespołu międzyresortowego poświecona omówieniu możliwości i warunków udziału firm polskich i polskich specjalistów w powojennej odbudowie Iraku jak również możliwości udzielenia temu krajowi pomocy humanitarnej (dostawy żywności, lekarstw, środków opatrunkowych itp.).

W skład zespołu wchodzą przedstawiciele MGPiPS, MSZ, MON, Min. Infrastruktury, Min. Finansów, Min. Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Min. Zdrowia oraz KIG.

Omawiano i oceniano możliwości udziału firm polskich w realizacji różnych projektów w Iraku w charakterze podwykonawców i poddostawców dla firm występujących w roli głównych (wiodących) kontraktorów. Zgodnie z wcześniejszymi informacjami pierwszy etap przedsięwzięcia ma być finansowany z budżetu USA. Administrowaniem w/w środków i wyborem firm - wiodących kontraktorów zajmować się będzie Agencja Rozwoju Międzynarodowego (USAID - US Agency for International Development). Firmy będą wybierane w drodze przetargów wzgl. w drodze zlecenia.

Desygnowane firmy będą dobierać sobie partnerów zagranicznych - także na zasadzie przetargów względnie w drodze bezpośrednich negocjacji. Pierwszeństwo mieć będą firmy posiadające doświadczenie w zakresie wcześniejszej realizacji różnych projektów infrastrukturalnych w tym kraju.

Firmy polskie i organizacje gospodarcze zainteresowane udziałem w odbudowie Iraku - w ramach współpracy z firmami amerykańskimi względnie w ramach innych przyszłych programów - są proszone o możliwie pilne przesłanie stosownych informacji w języku angielskim (uwzględniających m.in. swoje doświadczenie w działalności na terenie Iraku) jak też ramowych ofert dotyczących przyszłej współpracy w zakresie odbudowy Iraku w wybranych dziedzinach i branżach do:

Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej - Departament Międzynarodowej Współpracy Dwustronnej - telefon 693 5917, fax 693 40 19 i 693 40 20 i/lub do Krajowej Izby Gospodarczej - Biuro Współpracy z Zagranicą - tel. 826 01 23, fax 828 41 99 Zespół zalecił polskim firmom podejmowanie prób nawiązania - w międzyczasie - bezpośrednich kontaktów z wybranymi firmami amerykańskimi w celu zaprezentowania swoich możliwości (technicznych, handlowych, finansowych itp.) współuczestnictwa w realizacji wybranych projektów infrastrukturalnych na terenie Iraku.

Informacje w sprawie firm desygnowanych do realizacji projektów powojennej odbudowy Iraku można znaleźć na stronie internetowej Agencji ds. Rozwoju Miedzynarodowego (USAID - US Agency for International Development): http://www.usaid.gov/iraq/activities.html

Podczas narady omawiano także możliwości udzielenia przez stronę polską różnych form pomocy humanitarnej (dostawy żywności, lekarstw, środków opatrunkowych itp.). Dyskusja w tej sprawie (włączając w to sprawy finansowania takiej pomocy) będzie kontynuowana na kolejnej naradzie zespołu.

Informacje w sprawie warunków i możliwości udziału polskich firm w powojennej odbudowie Iraku (włączając sprawy warunków finansowania tych przedsięwzięć) w różnorodnych możliwych układach - tj. w ramach współpracy z firmami amerykańskimi, w ramach przyszłych programów ONZ, w ramach XIII-tej transzy programu "Ropa za żywność" itp. - będą regularnie zamieszczane i uaktualniane na stronie internetowej Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej.

Gdzie składać oferty?.

Polskie firmy będą mogły uczestniczyć w odbudowie Iraku w charakterze podwykonawców i poddostawców wybranych firm amerykańskich. Przedsięwzięcia finansowane będą ze środków budżetowych USA. Administrowaniem środkami finansowymi oraz wyborem amerykańskich firm koordynujących zajmuje się USAID - US Agency for International Development.

USAID określiła następujące dziedziny odbudowy Iraku:

• zarządzanie portami morskimi,
• zarządzanie portami lotniczymi,
• budownictwo infrastrukturalne (budowa dróg, mostów, budynków użyteczności publicznej: szpitale, szkoły itp.),
• logistyka (usługi magazynowe, celne, transport i dostawy wody),
• zdrowie publiczne (usługi oraz wyposażenie),
• szkolnictwo podstawowe i średnie,
• usługi specjalistów,
• administracja lokalna

Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej sugeruje, aby polskie firmy zainteresowane udziałem w odbudowie Iraku, przesłały pilnie oferty ramowe w języku angielskim (zawierające dokładne informacje o firmie oraz listę referencyjną) do następujących firm amerykańskich, które zostały do chwili obecnej wyznaczone przez USAID:

Stavedoring Services of America (zarządzanie portami morskimi - 4.8 mln USD)
1131 SW Klickitat Way, Seatle WA 98
tel. (206) 6230304, fax. (206) 6230179
www.ssofa.com

International Resources Group (IRG) (usługi specjalistów - 7 mln USD)
tel. (202) 2880100 - Ms. Cynthia Pflugh lub Mr. Paul Liberty
www.irgltd.com

Oczekuje się, że w najbliższych dniach podjęte zostaną kolejne decyzje dotyczące wybrania firm koordynujących w pozostałych działach odbudowy. Desygnowane firmy amerykańskie dobierać będą partnerów zagranicznych na zasadzie przetargów oraz bezpośrednich negocjacji, na podstawie dokonanych wcześniej zgłoszeń.

Dodatkowe informacje o zasadach udziału w odbudowie Iraku można uzyskać na stronie internetowej USAID: www.usaid.gov/iraq/activities.html

Ponadto Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej przygotowuje dodatkowo listę firm zainteresowanych udziałem w odbudowie powojennej Iraku, posiadających doświadczenie w realizacji projektów infrastrukturalnych na Bliskim Wschodzie, przede wszystkim w Iraku w latach 70-tych i 80-tych. Prosimy o nadsyłanie ofert zawierających informacje podane wyżej - na adres:

Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej
Departament Międzynarodowej Współpracy Dwustronnej
Plac Trzech Krzyży 3/5, Warszawa
Tel. (22) 693 59 17, fax. (22) 693 40 19 lub 20

lub

Krajowa Izba Gospodarcza - Biuro Współpracy z Zagranicą
ul. Trębacka 4, 00-074 Warszawa
Tel. (22) 826 01 23, fax. (22) 828 41 99, 827 46 73

Nadesłane oferty zostaną również przekazane stronie amerykańskiej.

Adresy kontaktowe w USA.

Biuro ds. Gospodarczych Departamentu Stanu USA (US Department of State - Economic Bureau) przekazało stronie polskiej informację dotyczącą adresów kontaktowych dla firm i instytucji zainteresowanych udziałem w powojennej odbudowie Iraku.

INSTYTUCJE KOORDYNUJĄCE PROCES ODBUDOWY I UDZIELAJĄCE INFORMACJI O ZASADACH UDZIAŁU FIRM

1. US Agency for International Development (USAID)
   http: //www.usaid.gov/iraq/about_reconstruction.html
   http://www.usaid.gov/iraq/activities.html
   Na w/w stronach internetowych umieszczane są, na bieżąco aktualizowane, informacje dotyczące amerykańskich firm desygnowanych do koordynowania działań odbudowy Iraku w ośmiu dziedzinach odbudowy Iraku.
   W USAID można kontaktować się także z Annie Quinlan - tel (202) 712 46 14, fax 216 33 96 e-mail: Aquinlan@usaid.gov
2. Department of Defense (DOD) - "gorąca linia" dotycząca kontraktów w sektorze nafty i gazu
   Przedsiębiorstwa zainteresowane udziałem w programie odbudowy sektora naftowego powinny zgłaszać się telefonicznie na numer w USA 1-866-461-5171, celem zarejestrowania się na tzw. "master bidder list". Należy nagrać informację zawierającą nazwę firmy, rodzaj prowadzonej działalności, adres, osobę kontaktową, numery telefonów, adres e-mailowy. Potwierdzenie umieszczenia zgłoszenia nastąpi w ciągu 10 dni.
   Planowaniem procesu odbudowy sektora naftowego w Iraku zajmuje się amerykańska firma Kellog Brown & Root Services, we współpracy z Korpusem Inżynieryjnym Armii USA.
   W celu zgłoszenia natychmiastowej gotowości do udziału w gaszeniu pożarów szybów naftowych można kontaktować także: Barbara Glotfelty tel. (703) 6146134, fax. 6931483 e-mail: Barbara.glotfelty@osd.mil
   Dodatkowe informacje w USA o planach odbudowy Iraku można także uzyskać w:
3. Department of State (Departament Stanu)
   Roger Freeman tel. (202) 6474103, fax. 6473953
   e-mail: Freemanrm@state.gov
   
4. Department of Commerce (Departament Handlu)
   Jay Brandes tel. (202) 4823011, fax. 4820980
   e-mail: Jay_Brandes@ita.doc.gov
   

Jednocześnie strona amerykańska poinformowała, że ostatecznego wyboru podwykonawców i poddostawców dokonywać będą amerykańskie firmy koordynujące, w drodze indywidualnych negocjacji z oferentami, wybranymi spośród kandydatów zgłaszających się bezpośrednio oraz znajdujących się bazach danych tych firm.

Udział Polski w odbudowie Iraku.

Aktywny udział Polski w koalicji państw, których działania mają na celu ustanowienie systemu demokratycznego w Iraku, a przede wszystkim bezpośrednie poparcie udzielone USA podczas działań wojennych, otwierają przed polskimi firmami możliwości udziału w powojennej odbudowie Iraku.

Sojusznicy poszukiwani

Izba Reprezentantów i Senat USA przyjęły 3 kwietnia 2003 r. projekt nowelizacji budżetu zgłoszony przez prezydenta G.W. Busha w związku z działaniami w Iraku, zwiększając wydatki do 78 mld USD. Z tej sumy 2,5 mld USD pozostawiono do dyspozycji amerykańskiej agencji pomocy zagranicznej US AID, z przeznaczeniem na dostawy żywności, leków, odbudowę infrastruktury, przywrócenie funkcjonowania najważniejszych służb publicznych, szkół i szpitali.

Główni inwestorzy, którymi zostaną firmy amerykańskie, będą poszukiwać podwykonawców - przede wszystkim z państw sojuszniczych, które udzieliły wsparcia w wojnie w Iraku; powierzane im zadania przeciętnie wyniosą ok. 50 proc. wartości zlecenia.

Doświadczenie firm polskich, obecnych na tamtejszym rynku do czasu wybuchu wojny w Zatoce Perskiej, realizujących duże projekty w sektorze naftowym, budownictwie publicznym, budownictwie drogowym, przemyśle cementowym, spożywczym, energetycznym, jak również w zakresie infrastruktury miejskiej, może stanowić dla strony amerykańskiej ważki argument przemawiający za nawiązaniem współpracy z polskimi podmiotami gospodarczymi także podczas odbudowy i restrukturyzacji powojennego Iraku.

W celu pełnego wykorzystania możliwości udziału Polski w procesie odbudowy i restrukturyzacji Iraku powstał międzyresortowy zespół, którego zadaniem jest koordynacja działań wszystkich resortów i instytucji związanych z zaangażowaniem Polski w ten proces na wielu płaszczyznach. Jednym z podstawowych zadań zespołu jest opracowanie kompleksowej oferty współpracy - do przedstawienia stronie amerykańskiej, partnerom w Unii Europejskiej, ONZ, wybranym państwom arabskim oraz władzom "nowego Iraku".

Możliwości odbudowy

Biorąc pod uwagę najpilniejsze potrzeby rynku irackiego, doświadczenie firm polskich we współpracy z Irakiem, strukturę towarową wymiany handlowej realizowanej w ostatnich latach z tym krajem, priorytetowe dziedziny działalności określone przez USAID (US Agency for International Development) oraz oferty firm polskich, zainteresowanych uczestnictwem w odbudowie Iraku, nadsyłane do MGPiPS i KIG, Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej ocenia, że największe możliwości eksportu towarów i usług na rynek iracki istnieją w następujących dziedzinach:

1. Realizacja projektów infrastrukturalnych - budowa i odbudowa dróg, mostów, tuneli, wiaduktów, lotnisk i portów,
2. Budownictwo mieszkaniowe - odbudowa i budowa budynków użyteczności publicznej, szpitali, domów, osiedli oraz dostawy materiałów budowlanych,
3. Przemysł petrochemiczny - rekonstrukcja otworów naftowych, prace eksploatacyjne, odbudowa rurociągów.
4. Ochrona środowiska i gospodarka wodna - stacje uzdatniania wody, odbudowa sytemu irygacyjnego, rekultywacja terenów, budowa oczyszczalni ścieków, budowa studni głębinowych.
5. Dostawy maszyn i urządzeń do prac ziemnych i inżynierii cywilnej.
6. Energetyka - odbudowa i modernizacja elektrowni, stacji transformatorowych oraz linii przesyłowych. Dostawy generatorów i innych urządzeń energetycznych.
7. Transport - odbudowa linii kolejowych, dostawy taboru kolejowego, dostawy podzespołów do pojazdów samochodowych.
8. Dostawy gotowych artykułów spożywczych, zwłaszcza artykułów dotychczas reglamentowanych w Iraku (mąka, ryż, cukier, herbata, olej roślinny, mleczne odżywki dla dzieci, groch, sól jonizowana).
9. Dostawy środków higieny i ochrony zdrowia.

Zdaniem MGPiPS, największe szanse na uzyskanie kontraktów przez polskie firmy i polskich specjalistów istnieją przy odbudowie i modernizacji obiektów budowanych w Iraku przez firmy polskie w latach 80-tych. Dotyczy to także dostaw części zamiennych i wymiany oprzyrządowania.

Współpraca z USAID i ONZ

USAID zorganizowała dotychczas 8 przetargów zamkniętych (dla wybranych przez siebie firm oraz instytucji amerykańskich), z czego 7 dotyczyło bezpośredniego zaangażowania w Iraku., a ósmy - wzmocnienia funkcjonowania samej agencji.

Obejmowały one:

1. zarządzanie portem morskim (kontrakt przyznany firmie Stavedoring Services),
2. zarządzanie portami lotniczymi,
3. projekty związane z tzw. zasadniczą odbudową (Capital Construction): portu morskiego, pięciu lotnisk, systemu energetycznego, sieci dróg i kolei, lokalnych sieci wodociągowych i kanalizacyjnych, budynków szkolnych i służby zdrowia, wybranych budynków rządowych, systemu irygacji wraz z oceną długoterminowych potrzeb i inwestycji wspierających program odbudowy Iraku;
4. wsparcie logistycznego (Theater Logistical Support);
5. odbudowę sieci publicznej służby zdrowia;
6. szkolnictwo podstawowe i średnie (pomoc w poprawie jakości nauczania, wydawanie podręczników, szkolenia nauczycieli);
7. zarządzanie na szczeblu lokalnym (wsparcie techniczne oraz inna pomoc wzmacniająca administrację lokalną, instytucje i procesy obywatelskie zapewniające maksymalne zwiększenie udziału Irakijczyków we wszystkich etapach i aspektach rekonstrukcji w okresie tymczasowym;
8. wsparcie osobowe (kontrakt przyznany "International Resources Group"); podstawowy kontrakt obejmie okres 90 dni (z możliwością przedłużenia o 1 rok), jego wartość wyniesie ok. 7 mln USD.

USAID uczestniczy również w finansowaniu działań wybranych organizacji międzynarodowych: UNICEF (zapewnienie dostaw wody i urządzeń sanitarnych oraz podstawowych świadczeń medycznych, wzmocnienie systemu edukacyjnego) oraz WHO (wsparcie systemu opieki zdrowotnej w Iraku).

Klimat polityczny sprzyja lobbingowi na rzecz firm polskich, jednak jego skuteczność w dużej mierze zależy od jakości przedstawionych ofert. Wszystkie informacje dotyczące szczegółów i warunków przetargu (codziennie aktualizowane) umieszczane na stronie internetowej www.usaid.gov/iraq/activities.html powinny już teraz być dokładnie analizowane przez polskie podmioty gospodarcze pod kątem ewentualnych możliwości uczestnictwa jako podwykonawcy lub poddostawcy.

Celem Polski powinien być maksymalny udział polskich podmiotów gospodarczych w realizacji programu "Ropa za żywność" oraz uczestnictwo w ewentualnych innych programach pomocowych dla Iraku, które mogą być ogłoszone przez ONZ, a także w międzynarodowych działaniach politycznych (nadzorowanie wyborów, ewentualny udział w misji obserwacyjnej).

Zespół pracuje

14 kwietnia 2003 r. odbyło się kolejne posiedzenie międzyresortowego zespołu ds. powojennej odbudowy Iraku. Podczas spotkania omówiono następujące zagadnienia:

• przedstawiciele MGPiPS oraz KIG omówili stan zaawansowania prac nad budową bazy danych firm zgłaszających zainteresowanie udziałem w odbudowie Iraku. Przy budowie tej bazy największym problemem jest niejednolity standard formalny napływających ofert oraz fakt, że wiele z nich napisanych jest tylko po polsku,
• ustalono, że lista ofertowa zostanie przedstawiona stronie amerykańskiej różnymi kanałami, a także polskiej ambasadzie w USA celem wspierania i promowania polskiej oferty na różnych szczeblach administracji USA, krajów UE oraz z ONZ.

Podczas spotkania omawiano sprawę zwiększenia skuteczności finansowych instrumentów wspierania eksportu, przede wszystkim gwarancji i ubezpieczeń dla firm polskich mogących występować jako podwykonawcy lub poddostawcy desygnowanych firm amerykańskich oraz firm z innych krajów włączonych w proces odbudowy Iraku.

Omawiano strategię szerokiej obecności Polski na terenie Iraku nie tylko w odbudowie sensu stricto, ale także w akcjach pomocowych i humanitarnych przy wykorzystaniu doświadczenia wielu Polaków pracujących kiedyś w Iraku oraz istniejącego w Iraku lobby polskiego, złożonego z absolwentów polskich uczelni. Przy tej okazji dokonano wstępnej oceny możliwego udziału Polski w udzieleniu pomocy humanitarnej dla Iraku na pierwszym etapie odbudowy, a także podkreślono konieczność nawiązania bezpośredniej współpracy z administracją tymczasową na terenie Iraku oraz nowymi władzami Iraku, po ich utworzeniu, w celu bezpośredniej promocji oferty firm polskich.

Wszystko zależy od firm

Część firm oczekuje, że MGPiPS będzie zapewniać indywidualne kontrakty oraz uczestniczyć w negocjacjach z firmami koordynującymi desygnowanymi przez USAID. Ministerstwo przypomina w związku z tym, że nie ma i nie będzie miało wpływu na to, które polskie firmy dostaną zamówienia. Na tym etapie przygotowań, odbudowa Iraku finansowana będzie ze środków rządu amerykańskiego i te amerykańskie firmy, które otrzymają status kontraktorów, będą miały kluczowy wpływ na dobór partnerów - podwykonawców lub poddostawców.

Do przyznania kontraktów mogą prowadzić jedynie bezpośrednie kontakty i rozmowy polskich podmiotów gospodarczych z firmami z USA. Firmy z Polski, jako kraju, który czynnie uczestniczył w koalicji, będą miały z pewnością uprzywilejowaną pozycję w staraniach o kontrakty, ale o tym, które takie kontrakty ostatecznie otrzymają - zadecydują kryteria rynkowe. Liczy się dobre przygotowanie atrakcyjnej oferty. Warto też współpracować ze sobą, łącząc się w większe konsorcja.

Według informacji przekazanej do tej pory przez stronę amerykańską obowiązują przejrzyste procedury doboru firm, które uczestniczyć będą w procesie odbudowy Iraku - rozmowy będą prowadzone bezpośrednio pomiędzy desygnowanymi przez USAID firmami amerykańskimi a kandydatami do współpracy.

Powstaje baza danych.

W dniu 14 kwietnia 2003 r. odbyło się kolejne posiedzenie międzyresortowego zespołu ds. powojennej odbudowy Iraku. Podczas spotkania:

• przedstawiciele MGPiPS oraz KIG omówili stan zaawansowania prac nad budową bazy danych firm zgłaszających zainteresowanie udziałem w odbudowie Iraku. Przy budowie tej bazy największym problemem jest niejednolity standard formalny napływających ofert oraz fakt, że wiele z nich napisanych jest tylko po polsku.
• ustalono, że po niezbędnej weryfikacji i sprawdzeniu wiarygodności danych pierwsza lista ofertowa zostanie przedstawiona stronie amerykańskiej różnymi kanałami, a także polskiej ambasadzie w USA celem wspierania i promowania polskiej oferty na różnych szczeblach administracji USA, krajów UE oraz z ONZ

Podczas spotkania omawiano sprawę zwiększenia skuteczności finansowych instrumentów wspierania eksportu, przede wszystkim gwarancji i ubezpieczeń dla firm polskich występujących jako podwykonawcy lub poddostawcy desygnowanych firm amerykańskich oraz firm z innych krajów włączonych w proces odbudowy Iraku.

Omawiano strategię szerokiej obecności Polski na terenie Iraku nie tylko w odbudowie sensu stricte, ale także w akcjach pomocowych i humanitarnych przy wykorzystaniu doświadczenia wielu Polaków pracujących kiedyś w Iraku oraz istniejącego w Iraku lobby polskiego, złożonego z absolwentów polskich uczelni. Przy tej okazji dokonano wstępnej oceny udziału Polski w udzieleniu pomocy humanitarnej dla Iraku na pierwszym etapie odbudowy, a także podkreślono konieczność nawiązania bezpośredniej współpracy z administracją tymczasową na terenie Iraku oraz nowymi władzami Iraku, po ich utworzeniu, w celu bezpośredniej promocji oferty firm polskich.

Źródło: MGPiPS